Każdej niedzieli grupa pasjonatów wspina się na grube mury twierdzy El Morro, która od ponad czterystu lat strzeże wejścia do zatoki w Hawanie. Na darmowe spotkania prowadzone przez profesjonalistów może przyjść każdy, bez względu na wiek. Nie chodzi o pieniądze. Wspólna aktywność zawiązuje przyjaźnie i pozwala wyrwać odrobinę wolności systemowi, który konstytucyjnie zabrania publicznych zgromadzeń. Młodzi ludzie rozmawiają więc i śmieją się, a w międzyczasie jeden po drugim wspinają po murze z wapiennych skał, z których wzniesiono twierdzę. Każdy fragment tego muru opowiada ich historię.    I Hiszpanie założyli Hawanę na początku XVI wieku głównie po to, by mieć w niej bazę wypadową do podbijania kolejnych terenów tzw. Nowego Świata.…

Długo myślałem, jak opowiedzieć o Kubie tak, by coś wyjaśnić. Przyjrzeć się fundamentom karaibskiego komunizmu, które choć spękane, wciąż betonują wyspę. Wytłumaczyć, dlaczego Kubańczycy pół życia spędzają, czekając w kolejkach. I wreszcie dlaczego nierzadko decydują się wyruszyć w niebezpieczną podróż, by zaznać odrobiny normalności. Myślałem, myślałem, i nic nie wymyśliłem. Sprawdziła się rada znajomego Kubańczyka: – Ile czasu będziecie na Kubie? – zapytał kiedyś. – Miesiąc? To nawet nie próbujcie jej zrozumieć. My żyjemy tu od urodzenia i wciąż nic nie kumamy. *** Na starym hawańskim cmentarzu Carlos zawsze ściąga czapkę pod pomnikiem poległych strażaków. Znał wielu z nich, bo sam przez lata ratował ludzkie życie. Od małego chciał pomagać.…